20 کتیبه جدید در نقش رستم کشف شد، شباهت های سنگ گور های ساسانیان با امروزی ها

به گزارش تور انگلیس، حمید فدایی، مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید با اشاره به آن که این روزها تحقیق و بررسی در نقش رستم بیش از سال های گذشته مورد توجه قرار گرفته، گفت: بر فراز کوه حسین آثار تاریخی متعددی وجود دارد که از آن جمله می توان به کتیبه های متعددی اشاره کرد که هنوز کشف و خوانده نشده اند. در این میان کتیبه ها با مضامین متنوع هستند. هرچند به دلیل گذر زمان و فرسایش خوانش بسیاری از این کتیبه ها کار دشواری است. با این وجود طی ماه های گذشته پیروز شدیم تعداد زیادی کتیبه جدید کشف کنیم که تا به امروز خوانده نشده اند.

20 کتیبه جدید در نقش رستم کشف شد، شباهت های سنگ گور های ساسانیان با امروزی ها

فضل اله حبیبی، کارشناس باستان شناسی پایگاه میراث جهانی تخت جمشید، در مجموعه تاریخی نقش رستم نقش رستم با اشاره به کشف تعدای زیادی کتیبه پهلوی ساسانی بر فراز نقش رستم، گفت: در طول دوره تاریخ ساسانی نگارش خطوط پهلوی روی صخره ها، آثار باستانی، سنگ ها، سکه ها و مهرها ادامه پیدا کرد تا جایی که کتیبه های متعددی از شاهان ساسانی، موبدان، بزرگان و مردم عادی باقی مانده است. در این میان از شمال دشت مرودشت (کامفیروز) تا جنوب آن که منتهی به دریاچه بختگان می شود، کتیبه های متعددی به خط پهلوی نگاشته شده است.

او درخصوص شمالی ترین و جنوبی ترین کتیبه هایی که تا امروز در این منطقه کشف شده است، گفت: شمالی ترین کتیبه، یک کتیبه سنگ گور در تنگ امامزاده اسماعیل ابرج است که در نزدیکی جاده مرودشت به اقلید واقع شده و جنوبی ترین این کتیبه ها نیز کتیبه خصوصی مقصودآباد در جنوب تخت جمشید واقع شده که هر دو آنها به خط پهلوی کتابی نگاشته شده اند. اما تمرکز کتیبه های پهلوی در حوالی شهر استخر و دامنه و فراز کوه حسین (بالای چوه نقش رستم) واقع گشته که روزگاری زادگاه آیینی شاهان ساسانی بود.

حبیبی شرح داد: جدا از کتیبه اردشیر و شاهپور اول ساسانی و کتیبه کرتیر در نقش رستم، کتیبه شاهپور اول و کرتیر در نقش شهریاران و همچنین کتیبه شاهپور سکانشاه و سلوک داور در تخت جمشید از آرین کتیبه های مهم پهلوی به شمار می فرایند که به دستور شاهنشاهان ساسانی و درباریان آن ها نگاشته شده اند. دیگر کتیبه های حک شده روی صخره ها و سنگ های این مکان، وابسته به مردم عادی و گاها روحانیون و یا بزرگان شهر استخر است که در این حوالی نوشته ها را با خطوط پهلوی کتابی برای سنگ مزار بکار برده اند.

این کارشناس اظهار کرد: بررسی های اجرا شده از زمان امیل هرتسفلد (1310خورشیدی) تا به امروز بیانگر این است که بیش از 98 درصد کتیبه های پهلوی در دامنه شهر استخر و نقش رستم همگی کتیبه های سنگ گور هستند که اغلب در دامنه و ارتفاعات پایین با خط پهلوی کتابی نقر شده اند. اما بازدیدهای کارشناسی اخیرما بر فراز کوه حسین و آرامگاه های شاهان هخامنشی چهره دیگری از کتیبه های پهلوی را نمایان کرد که اغلب این کتیبه ها، دیگر کتیبه های سنگ گور را دربرنمی گیرند بلکه کتیبه های خصوصی هستند که مربوط به ساخت و ساز بر فراز کوه نقش رستم، نگرش جامعه شبانی آن روزگار، اندرزهای پارادوکس گونه، تک نگاره های دعاگونه و در مواردی نادر کتیبه سنگ گور را دربرمی گیرند. در زمستان سال 1398 خورشیدی به همراه ابوالحسن اتابکی (پژوهشگر تاریخ و زبان های باستانی) این کتیبه ها کشف شد.

او در خصوص آن چه روی کتیبه های سنگ گور نوشته می شد نیز گفت: در آن زمان نیز روی سنگ های گور تاریخ فوت متوفی آن هم به ماه و نام او ذکر می شد به همراه این نوشته ها، مطالبی با مضامینی شبیه به روحش شاد نیز در برخی از این کیبته گورها ذکر شده. درواقع می توان گفت به نوعی شبیه به آنچه امروزه روی سنگ قبرها نوشته می شود.

حبیبی اظهار داشت: تعداد بسیاری از این کتیبه ها که بیش از بیست کتیبه به خط پهلوی کتابی را دربرمی گیرد نه تنها ما را شگفت زده کرده بلکه بیانگر بی خبری جامعه باستان شناسی از آثار متعدد فراز کوه نقش رستم است. دشواری پیش روی نیز جالب توجه است. اغلب این کتیبه ها در اثر فرسایش و گذر زمان چنان دچار ساییدگی و تخریب قرار گرفته اند که به ندرت با چشم دیده می شوند و همین امر باعث شد که در خوانش آنها با مسائل متعددی روبرو گردیم. البته عمق پایین نگارش که ویژگی کتیبه های خصوصی پهلوی است نیز در فرسایش این کتیبه ها و دشواری خوانش آن ها بسیار تاثیر گذار است.

او با اشاره به آن که این کتیبه ها توسط ابوالحسن اتابکی مطالعه و مورد خوانش قرار گرفته و آماده چاپ در مقالات معتبر علمی است، یادآور شد: این کتیبه ها که به خط پهلوی کتابی است باتوجه به رسم الخط این کتیبه ها مربوط به اواخر دوران ساسانی و اوایل دوره اسلامی است. رویکرد دوباره بر فراز کوه نقش رستم و اطراف آن در آینده نزدیک نه تنها توجه جامعه باستان شناسی و گروه زبان های باستانی و تاریخ را به خود جلب می کند بلکه تداعی کننده یک سایت مهم گردشگری بر فراز آرامگاه های شاهان هخامنشی در آینده است.

ایلنا

منبع: گردشبان
انتشار: 16 تیر 1399 بروزرسانی: 6 مهر 1399 گردآورنده: tour-england.ir شناسه مطلب: 345

به "20 کتیبه جدید در نقش رستم کشف شد، شباهت های سنگ گور های ساسانیان با امروزی ها" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "20 کتیبه جدید در نقش رستم کشف شد، شباهت های سنگ گور های ساسانیان با امروزی ها"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید