حال ناخوش تالاب های اردبیل - تور انگلیس

فاطمه کاتب در گفت وگو با خبرنگاران اظهار کرد: تالاب ها غنی ترین منبع غذایی دنیا هستند طوری که ارزش اکولوژیک تالاب ها 10 برابر جنگل ها و 200 برابر زمین های زراعی برآورد شده است و منبع ارزشمند ذخیره آب شیرین،کاهش خطرات سیل، تغذیه آب های زیرزمینی، تصفیه هوا، تصفیه آب و آلاینده ها از جمله اهمیت و کارکردهای مهم تالاب ها هستند.

وی با اشاره به مسائل و عوامل تخریب تالاب ها در کشور توضیح داد: عواملی مانند توسعه و تبدیل اراضی کشاورزی پمپاژ آب از تالاب برای آبیاری، تغییر در رژیم هیدرولوژیک و سدسازی در جهت جریان، تخریب پوشش گیاهی در مناطق بالادست، کاهش کیفیت آب و ورود رسوبات و آبهای آلوده (فاضلاب های خانگی و صنعتی)، خشکسالی ها و مدیریت نامناسب منابع آب، افت سطح آب های زیرزمینی، ورود گونه های غیربومی از جمله مسائل و چالش های پیش روی تالاب ها در کشور است.

کاتب با بیان اینکه استان اردبیل دارای 44 عرصه تالابی است، ادامه داد: یکی از مهم ترین تالاب های دارای آب شیرین استان، تالاب نئور با وسعت متوسط 420 هکتار است.

به گفته این فعال محیط زیستی، از کارکردهای شاخص و با اهمیت تالاب نئور می توان به زیستگاه طیف وسیعی از تنوع زیستی شامل پرندگان، ده ها گونه آبزی، تنوع غنی گیاهی، کنترل رواناب های فراوریی بالادست شهرستان هیر و کنترل سیلاب، پتانسیل گردشگری، نگهداری رسوبات حاصل از رواناب های بالادست، سیمای سرزمین، آبزی پروری اشاره نمود.

این فعال محیط زیستی با بیان اینکه طی سال های اخیر شاهد تخریب این تالاب ارزشمند استان هستیم، افزود: این تالاب با تهدیدات مختلفی همچون وجود و رشد بی رویه ماهی کاراس در تالاب، فشار چرا بی رویه در مراتع بالادست، ایجاد آلودگی و تخریب در اثر ورود گردشگران، توسعه زراعت در اراضی بالادست تالاب و صید بی رویه گونه های آبزیان بومی روبرو است.

کاتب اضافه نمود: از عمده ترین منابع آلاینده در این تالاب و سایر تالاب های استان اردبیل گردشگران و گاها جوامع محلی هستند که مقابله با آن در وهله اول نیازمند شناسایی منابع آلاینده در حوضه آبریز تالاب و کنترل منابع فراوری پساب و پسماند است.

وی ادامه داد: برنامه جامع مدیریت تالاب نئور با همکاری تمامی ذی نفعان و دست اندرکاران استانی در سال 1399 تنظیم شده است و امیدواریم این برنامه هر چه سریع تر اجرایی گردد و بیش از این شاهد تخریب این اکوسیستم ارزشمند نباشیم و این امر بدون همکاری و جلب مشارکت جوامع محلی امکان پذیر نخواهد بود.

این فعال محیط زیست توضیح داد: الویت اصلی دستگاه های اجرایی و متولی امر در وهله اول باید معطوف به جلب اعتماد آبخیزنشینان و جوامع تالابی باشند زیرا که بدون حمایت و همکاری این قشر برنامه حفاظت و احیا معنایی نخواهد داشت.

به گفته کاتب، در مرحله بعد نیازمند هم افزایی تمامی دست اندرکاران و سازمان های مختلف ذی نفع و دخیل است و سازمان های متولی باید چشم اندازها و برنامه هایی که در جهت احیای تالاب ها تنظیم می نمایند، رویکرد از پایین به بالا بوده و جوامع محلی در مراحل مختلف، برنامه ریزی، اجرا و نگهداری از هرگونه اقدامات حفاظتی در منطقه حضور داشته باشند و تصمیم گیری مشارکتی صورت پذیرد.

کاتب افزود: افزایش آگاهی ها در خصوص ارزش ها و تهدیدات تالاب و ارتقای مشارکت عمومی، ارتقای معیشت جوامع بومی (معاش پایدار)، آگاهی سیاست گذاران و تصمیم سازان، توانمندسازی و ظرفیت سازی جوامع محلی، مدیریت مشارکتی تالاب و اجرای طرح های احیای تالاب با مشارکت جوامع محلی از جمله اقدامات مهم در راستای حفظ و صیانت از تالاب های استان به خصوص تالاب نئور است.

این فعال محیط زیست ادامه داد: حال تالاب های استان اردبیل خوب نیست و نیازمند همکاری و مشارکت تمامی اقشار مردم و مسئولان امر است و اینکه هرجایی تخریب صورت می گیرد بی شک رد پای انسان حضور دارد و اگر می خواهیم تالاب های استان حفظ شوند تا حد امکان دست ورزی ها و تغییرات انسانی را به بهانه توسعه از این اکوسیستم های طبیعی دور کنیم.

کاتب اضافه نمود: این مواهب الهی میراثی برای آیندگان هستند و اگر زیرساخت های مناسب گردشگری و فرهنگ طبیعت گردی را نداریم ورود گردشگران را به این اکوسیستم های با ارزش متوقف کنیم.