شرایط سواد بدنی در مدارس ایران و کشورهای اروپایی و آمریکایی - تور انگلیس

با ما سفر کنید و با تور ترکیبیی اروپا از قاره سبز دیدن کنید و با دریافت خدمات ویزای شینگن از گردش به دور اروپا لذت ببرید.

به گزارش خبرنگاران، اصطلاح سواد بدنی یک مفهوم نسبتا جدید بوده که اخیرا توجه بسیاری از محققان و پژوهشگران را به خود جلب نموده است، اهمیت رشد حرکتی به ویژه در دوران کودکی، توجه به بعد جسمانی به عنوان مبنایی برای توسعه سلامت، نگرانی از سبک زندگی مردم در جوامع کنونی و نگرانی از گرایش بیش از حد تربیت بدنی به سمت قهرمان پروری از جمله عواملی است که موجب شد مفهوم سواد بدنی شکل بگیرد.

با گذشت چندین سال که مفهوم سواد بدنی معرفی و مطرح شده و در اختیار افراد علاقه مند نهاده شد، لزوم توسعه این مفهوم در زمینه فعالیت بدنی با شناخت هدف اصلی و ارزش آن مورد توجه بوده است و با توجه به اهمیت موضوع صالح رفیعی- عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم ورزشی و محسن وحدانی- عضو سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش در گفت وگویی به تبیین و تشریح موضوع سواد بدنی در آموزش و پرورش پرداختند.

سواد بدنی؛ محصول آموزش دولت و جامعه

صالح رفیعی با اشاره به اینکه سواد بدنی با همه ویژگی های خوب آن محصول آموزش هر دولت و جامعه است، گفت: آموزش در جامعه توسط نهادهای مختلفی ارائه می گردد که در کشور ما خانواده، سازمان بهزیستی و مهد کودک ها برای بچه ها زیر هفت سال و وزارت آموزش و پرورش برای افراد بالای هفت سال مسئولیت تربیت فرزندان را عهده دار هستند، ازاین رو به عنوان یکی از نهادهای مهم برای توسعه سواد بدنی باید شرایط لازم برای تمامی دانش آموزان با هر سطح مهارت و توانایی فراهم گردد تا بتوانند همانند دیگر سوادها به توسعه سواد بدنی خود نیز بپردازند.

وی اضافه کرد: سواد بدنی که اگر به سطح مطلوبی ارتقاء یابد می تواند تضمین نماینده مشارکت مطلوب در ورزش و فعالیت بدنی در طول عمر افراد گردد، پس ضرورت دارد تربیت بدنی، هویت و صندلی خود را در مدرسه و در بین دانش آموزان و خانواده ها به دست آورد.

14 میلیون دانش آموز و 27 هزار معلم تربیت بدنی

محسن وحدانی با تاکید بر اینکه برنامه درسی تربیت بدنی برنامه نوپایی است و تا زمانی که در مدارس پیاده سازی گردد، مستلزم صرف زمان است تا هویت واقعی اش را به دست آورد، اعلام کرد: هم اکنون 14 میلیون دانش آموز داریم که 12 میلیون آن در مدارس دولتی هستند، حدود 600 هزار کلاس درسی داریم و حدود 27 هزار معلم تربیت بدنی مأموریت درس تربیت بدنی را عهده دار اند.

وی ادامه داد: در دوره متوسطه کمبود زیادی در بخش معلمان تربیت بدنی نداریم اما در دوره ابتدایی حدود 10 هزار نیرو کم داریم، حدود 60 درصد از معلمان تربیت بدنی دارای تحصیلات لیسانس، 33 درصد فوق لیسانس و دو درصد دکترای تخصصی هستند که این بیانگر آن است که معلمان تربیت بدنی از یک جامعه آکادمیک برخوردارند و ظرفیت بالقوه بسیار خوبی داریم.

فضاهای ورزشی یکی از مسائل مدارس کشور

وحدانی با تاکید بر اینکه یکی از مسائلی که در مدارس وجود دارد مربوط به فضاهای ورزشی مدارس است، گفت: بر اساس اطلاعات موجود حدود 11 درصد از مدارس ما از سالن های ورزشی استفاده می نمایند، 26 درصد مدارس ما دو یا بیشتر از دو زمین ورزشی (روباز) دارند، 36 درصد مدارس تنها یک زمین دارند و 25 درصد مدارس زمین ایمنی برای اجرای فعالیت های حرکتی دانش آموزان ندارند که البته این 25 درصد اغلب مدارس روستایی و کم جمعیت و در دوره ابتدایی هستند.

وی اضافه کرد: اقدامات خوبی در بخش فضاهای ورزشی انجام شده است، ازجمله اینکه در زیر نظام تأمین فضاهای تجهیزات و فناوری سند تحول بنیادی، توجه ویژه ای به فضاهای ورزشی شده است و هم اکنون نیز استانداردهای تجهیزات ورزشی در مرحله نهایی سازی است و معاونت تربیت بدنی و سلامت نیز هرساله در ابتدای سال تحصیلی بخش عمده ای از اعتبارات خود را در قالب کاروان های ورزشی اختصاص به خرید تجهیزات ورزشی می نماید.

در ادامه صالح رفیعی با اشاره به اینکه یکی از ویژگی های تربیت بدنی کیفی این است که فرصت های بیشتری برای دانش آموزان فراهم سازد، مطرح کرد: طرح مدرسه پویا این فرصت ها را فراهم نموده است و اگر در اجرای این طرح اطلاعات و دانشی نیز در اختیار معلمان و مدیران قرار گیرد می تواند بهره وری بیشتری داشته باشد.

لزوم به کارگیری والدین باتعریف برنامه جامع

وی اضافه کرد: اگر برنامه جامعی برای تربیت بدنی داشته باشیم می توانیم والدین را به کار بگیریم و باید به 60 دقیقه فعالیت بدنی در طول روز که مدنظر سازمان بهداشت جهانی بوده برسیم و برای این کار احتیاج به جایابی و گسترش بیشتری در طرح های جاری داریم.

وحدانی نیز با اشاره به برنامه هایی که هم اکنون در آموزش وپرورش اجرا می گردد، گفت: علاوه بر برنامه درسی تربیت بدنی طرح هایی تحت عنوان مکمل و فوق برنامه ورزشی تعریف شده است، طرح حیاط پویا که به مدرسه پویا ارتقا پیدا کرد یکی از طرح هایی است که استقبال خوبی از آن توسط مدارس ابتدایی صورت گرفت و علاوه بر آن المپیادهای ورزشی درون مدرسه ای، کانون های ورزشی، نرمش صبحگاهی از دیگر برنامه های معاونت تربیت بدنی و سلامت است که هر ساله اجرا می گردد.

سرگرم کردن بچه ها نباید هدف باشد

رفیعی با اشاره به نقش مهم آگاهی و دانش افزایی معلمان از موضوع سواد بدنی، اضافه کرد: در مورد سواد بدنی، هنوز بازخوردی از جامعه نگرفته ایم، وقتی از سواد صحبت می کنیم احتیاج داریم بدانیم بچه های ما از چه میزان سواد برخوردار هستند؟ اگر معلم تناسب های رشدی را نفهمد نمی توانیم انتظار داشته باشیم تربیت بدنی کیفی حاصل می گردد، البته این موضوع نه تنها در مدارس بلکه در باشگاه ها و مهدهای کودک نیز باید مدنظر قرار گیرد و سرگرم کردن بچه ها نباید هدف باشد بلکه آموزش هدف اصلی است. در کشورهای مختلف در مورد سواد بدنی کارهای مختلفی انجام داده اند و بسته های آموزشی متنوعی را ارائه داده اند و این خلأ در کشور ما وجود دارد و می بایست کشور ما نیز برنامه جامع و مدونی برای توسعه سواد و تربیت مربیان ویژه این امر داشته باشد.

شرایط کانادا، ولز، استرالیا، اسکاتلند و انگلستان در حوزه سواد بدنی

پس از آن محسن وحدانی با اشاره به اینکه کانادا یکی از اولین کشورهایی بود که روی سواد بدنی کارکرد، گفت: کانادا از راستا سیستم آموزشی و نظام ورزشی خود سعی دارد تا سواد بدنی را در جامعه توسعه دهد و برای این منظور الگوی LTAD را پیشنهاد دادند که اکنون همین الگو مبنایی برای سایر کشورها نیز شده است و این کشور سامانه active for life را راه اندازی نموده که در آن خدمات آموزشی و مشاوره ای به صورت رایگان برای همه معلمان، مربیان و والدین ارائه می گردد.

وی اضافه کرد: ولز یکی از کشورهایی است که برنامه یادگیری مبتنی بر بازی را اجرا می نماید و در این کشور وزارت فرهنگ و ورزش و انجمن های ورزشی مسئولیت توسعه سواد بدنی را بر عهده دارند، کشور استرالیا نیز سواد بدنی را به وسیله برنامه درسی سلامت و تربیت بدنی HPE در مدارس توسعه داده است و در این کشور دانشگاه کانبرا مسئولیت تحقیق و پژوهش بر روی سواد بدنی را عهده دار است.

به گفته وحدانی انگلستان یکی از مهدهای اصلی سواد بدنی است و تعامل بسیار خوبی بین سازمان های متولی ورزش در آنجا وجود دارد تا بتوانند به وسیله تربیت بدنی، بازی ها و ورزش های سازمان یافته سواد بدنی را گسترش دهند، همچنین کشور اسکاتلند برنامه BMT را توسعه داده تا به وسیله آن مهارت های تفکر را با تلفیق مهارت های حرکتی آموزش دهد.

الگوبرداری از کشورهای پیشرفته

رفیعی نیز در خاتمه این گفت وگو با بیان اینکه الگوبرداری از کشورهای پیشرفته که سالها کوشش نموده اند می تواند تجارب و راهکارهای خوبی را منتقل کند، گفت: برای توسعه سواد بدنی همه نهادهای متولی باید در کنار هم و تحت یک برنامه جامع توسعه ای فعالیت داشته باشند و این مسئولیت همه ارگان ها و نهادها بوده و احتیاج است پژوهشگاه علوم ورزشی پژوهش های لازم را انجام دهد، وزارت ورزش، سازمان بهزیستی، فدراسیون ها، وزارت بهداشت به یاری وزارت آموزش و پرورش بیایند و همه با هم همگام و هم صدا شوند تا بتوانیم شاهد توسعه سواد بدنی در آینده سازان کشور باشیم.