پیمان آکوس، آژانس انرژی اتمی را نگران نموده است
به گزارش تور انگلیس، رئیس نهاد نظارت هسته ای وابسته به سازمان ملل متحد هشدار داد، سایر کشورها می توانند با الگو گرفتن از استرالیا در پی ساخت زیردریایی هایی با سوخت هسته ای بروند که این امر به نگرانی های قانونی و بعلاوه نگرانی ها از بابت اشاعه سلاح های هسته ای دامن می زند.
به نوشته روزنامه گاردین، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی (IAEA) در جریان سفر خود به واشنگتن اظهار کرد که تیم ویژه ای را برای آنالیز پیامدهای ایمنی و حقوقی برآمده از پیمان مشارکت آکوس (Aukus) میان آمریکا، انگلیس و استرالیا با موضوع اعطای زیردریایی هسته ای به استرالیا که ماه گذشته میلادی اعلام شد، مامور نموده است.
بر اساس این پیمان مشارکت امنیتی، آمریکا و انگلیس به استرالیا در ساخت ناوگان زیردریایی های هسته ای یاری می نمایند.
اگر این طرح عملی گردد، این برای نخستین بار است که یک کشوری که تسلیحات هسته ای ندارد، زیردریایی هایی با نیروی هسته ای را به دست می آورد. این منعکس نماینده وجود یک ناحیه خاکستری در معاهده منع اشاعه هسته ای 1968 است که اجازه می دهد مواد شکافت پذیر از تدابیر حراستی آژانس بین المللی انرژی اتمی برای چنین اهدافی حذف شوند.
هنوز رویه هایی از سوی این آژانس که اطمینان دهند مواد سوختی بیرون آمده از نظارت آژانس، برای ساخت سلاح های هسته ای استفاده نمی شوند، تدوین نشده اند.
گروسی روز سه شنبه به خبرنگاران گفت: ما باید توافق های مشخصی داشته باشیم تا مطمئن شویم که هر چه آنها از جنبه فن آوری یا از جنبه مواد دریافت می نمایند تحت تدابیر حراستی هستند. باید ساز و کار مشخصی از این بابت نزد آژانس بین المللی انرژی اتمی وجود داشته باشند.
او ادامه داد: اکنون ما باید توجهی مفصل و دقیق را به جزئیات داشته به نحوی که قبلاً هرگز انجام نشده داشته باشیم و این یک فرآیند بسیار بسیار پرزحمت است.
گروسی گفت که نمیتوان نفی کرد که سایر کشورها ممکن است از سابقه ایجاد شده از بابت پیمان آکوس برای پیگیری برنامه های خودشان به جهت کسب زیردریایی هسته ای خود استفاده نمایند.
کانادا و کره جنوبی هر دو ساخت زیردریایی هایی با انرژی هسته ای را که می توانند بیشتر در زیر آب بمانند و کم سر و صداتر از مشابه معمولی خود هستند، در نظر داشته اند. برزیل نیز هم اکنون یک پروژه اکتساب زیردریایی هسته ای را در دست اجرا دارد.
گروسی اظهار داشت که ایران در سال 2018 به آژانس بین المللی انرژی اتمی قصدش برای آغاز یک برنامه موتورهای پیشران هسته ای در زمینه نیروهای دریایی را خبر داد. دولت ایران در نامه ای به این آژانس گفته در پنج سال اول این پروژه، هیچ تاسیسات هسته ای در این پروژه دخیل نخواهد بود.
گروسی گفت، یک عامل محدود نماینده سایر کشورهایی که در پی تقلید از استرالیا هستند، چالش های فنی مربوط به ساخت یک زیردریایی مجهز به موتور پیشران هسته ای است. وی گفت: داشتن یک راکتور هسته ای در یک زیردریایی و در یک کشتی که ایمن کار کند، کاری بسیار دشواری است.
مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی گفت که مسئولیت آمریکا و انگلیس در توافق آکوس این است اطمینان حاصل نمایند که مواد و فناوری هسته ای به شیوه ای امن که ریسکهای مربوط به اشاعه تسلیحات هسته ای را افزایش ندهد، به استرالیا منتقل گردد. وی گفت، این موضوع در مذاکرات روزهای اخیرش با آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا در واشنگتن مطرح شده است.
گروسی گفت: فکر می کنم او کاملاً از پیامدها مطلع بوده و ما قرار است به زودی به صورت سه جانبه یا به شکلی دیگر تعاملی رسمی داشته باشیم. من قبلاً یک نیروی ضربت در بخش بازرسی متشکل از بازرسان بسیار با تجربه در حوزه پادمانها و کارشناسان حقوقی آنالیز نماینده این موضوع تشکیل داده ام.، ایسنا
منبع: ایران آنلاین